ਭਰੀਐ ਹਥੁ ਪੈਰੁ ਤਨੁ ਦੇਹ ॥
ਪਾਣੀ ਧੋਤੈ ਉਤਰਸੁ ਖੇਹ ॥
ਮੂਤ ਪਲੀਤੀ ਕਪੜੁ ਹੋਇ ॥
ਦੇ ਸਾਬੂਣੁ ਲਈਐ ਓਹੁ ਧੋਇ ॥
ਭਰੀਐ ਮਤਿ ਪਾਪਾ ਕੈ ਸੰਗਿ ॥
ਓਹੁ ਧੋਪੈ ਨਾਵੈ ਕੈ ਰੰਗਿ ॥
ਪੁੰਨੀ ਪਾਪੀ ਆਖਣੁ ਨਾਹਿ ॥
ਕਰਿ ਕਰਿ ਕਰਣਾ ਲਿਖਿ ਲੈ ਜਾਹੁ ॥
ਆਪੇ ਬੀਜਿ ਆਪੇ ਹੀ ਖਾਹੁ ॥
ਨਾਨਕ ਹੁਕਮੀ ਆਵਹੁ ਜਾਹੁ ॥੨੦॥
ਧੰਨ ਧੰਨ ਸਤਿਗੁਰ ਅਵਤਾਰ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਜੀ ਬੇਅੰਤ ਦਿਆਲਤਾ ਦਾ ਸਦਕਾ ਸਾਰੀ ਲੋਕਾਈ ਦੀ ਝੋਲੀ ਵਿੱਚ ਪੁੰਨ ਅਤੇ ਪਾਪ ਬਾਰੇ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਦੇ ਇਹ ਅਨਮੋਲਕ ਰਤਨ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਆਮ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਜੀਵਨ ਮਾਇਆ ਦੇ ਅਧੀਨ ਪਾਪਾਂ ਅਤੇ ਪੁੰਨ ਕਰਮਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਆਮ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਪਾਪ ਵੀ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁੰਨ ਵੀ ਖੱਟਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮਨੁੱਖ ਕੇਵਲ ਪਾਪ ਹੀ ਕਰਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਮੁੜ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਕੇਵਲ ਪਾਪ ਹੀ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਕੇਵਲ ਪਾਪ ਹੀ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਣਮਿੱਥੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ੮੪ ਲੱਖ ਜੂਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭਟਕਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਕੁਝ ਪਾਪ ਵੀ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰੰਤੂ ਪੁੰਨ ਵੀ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਮਿਲਣ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸਤਿ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦੀ ਬੰਦਗੀ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੌਕਾ ਮਿਲ ਜਾਣਾ। ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਕੇਵਲ ਪੁੰਨ ਹੀ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਬੰਦਗੀ ਪੂਰਨ ਕਰਕੇ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਵਿੱਚ ਅਭੇਦ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ-ਮਰਣ ਦਾ ਬੰਧਨ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖਾਂ-ਕਲੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੇਵਲ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਪਿੱਛਲੇ ਜਨਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪਾਪ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਦੁਨਿਆਵੀ ਸੁੱਖਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੇਵਲ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛਲੇ ਜਨਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪੁੰਨ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਫੱਲ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪਾਪ ਅਤੇ ਪੁੰਨ ਕਰਮ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਪ੍ਰਾਲਬਧ ਉੱਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹੀ ਕਰਮ ਦਾ ਦਰਗਾਹੀ ਵਿਧਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਵਿਧਾਨ ਅਟੱਲ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਕਰਮ ਪੁੰਨ ਤਾਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਦ ਸਾਰੇ ਪਾਪ ਕਰਮ ਮਿੱਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਕਰਮ ਪੁੰਨ ਤਾਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਦ ਮਨੁੱਖ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਕਰਮ ਪੁੰਨ ਤਾਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਦ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕਰਮ ਇੰਦਰੇ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਇੰਦਰੇ ਪੂਰਨ ਹੁਕਮ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਐਸੀ ਕਿਰਪਾ ਤਦ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦ ਮਨੁੱਖ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਪੂਰਨ ਤੱਤ ਗਿਆਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰਕੇ ਪਰਮ ਜੋਤ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਿਰਗੁਨ ਸਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਭੇਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪਾਪ ਕਰਮਾਂ ਨਾਲ ਮਨ ਮੈਲਾ ਹੋਈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਮਨੁੱਖ ਪਾਪ ਕਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਿਵੇਂ-ਤਿਵੇਂ ਇਸ ਮੈਲ ਦੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਮਨ ਉੱਪਰ ਚੜ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਨ ਕਰਕੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪਾਪ ਅਤੇ ਤਨ ਕਰਕੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪਾਪਾਂ ਦੀ ਮੈਲ ਮਨ ਨੂੰ ਨਿਰੰਤਰ ਮੈਲ ਨਾਲ ਢੱਕਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਆਮ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮਨ ਉੱਪਰ ਇਹ ਮੈਲ ਜਨਮ-ਜਨਮਾਂਤਰਾਂ ਤੋਂ ਚੜ੍ਹਦੀ ਚਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਮਨ ਹੀ ਪਾਪ ਕਰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨ ਹੀ ਪੁੰਨ ਕਰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ, ਮੋਹ ਅਤੇ ਅਹੰਕਾਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਰਮ ਪਾਪ ਕਰਮ ਗਿਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ, ਮੋਹ ਅਤੇ ਅਹੰਕਾਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਇਹ ਪਾਪ ਕਰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਮਾਇਆ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪਾਪ ਕਰਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਫੱਸਦਾ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਨਮ-ਜਨਮਾਂਤਰਾਂ ਤੋਂ ਚਲਿਆ ਆ ਰਿਹਾ ਪਾਪ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ ਕਦੇ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖ ਮਾਇਆ ਦੇ ਦਲਦਲ ਵਿੱਚ ਧੱਸਦਾ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਉਂ-ਜਿਉਂ ਮਨੁੱਖ ਮਾਇਆ ਦੇ ਇਸ ਦਲਦਲ ਵਿੱਚ ਫੱਸਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਸਦਾ ਮਨ ਹੋਰ ਮੈਲਾ ਹੋਈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕਈ ਜਨਮਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਮੈਲ ਮਨ ਨੂੰ ਮੈਲਾ ਕਰ-ਕਰ ਕੇ ਕਾਲਾ ਸਿਆਹ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਧੰਨ ਧੰਨ ਸਤਿਗੁਰ ਅਵਤਾਰ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪੂਰਨ ਸਤਿ ਤੱਤ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ :
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
“ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੀ ਇਸੁ ਮਨ ਕਉ ਮਲੁ ਲਾਗੀ ਕਾਲਾ ਹੋਆ ਸਿਆਹੁ ॥
ਖੰਨਲੀ ਧੋਤੀ ਉਜਲੀ ਨ ਹੋਵਈ ਜੇ ਸਉ ਧੋਵਣਿ ਪਾਹੁ ॥
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਜੀਵਤੁ ਮਰੈ ਉਲਟੀ ਹੋਵੈ ਮਤਿ ਬਦਲਾਹੁ ॥
ਨਾਨਕ ਮੈਲੁ ਨ ਲਗਈ ਨਾ ਫਿਰਿ ਜੋਨੀ ਪਾਹੁ ॥੧॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਅੰਕ ੬੫੧)
ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਖੰਨਲੀ ਧੋਤੀ ਦੀ ਨਿਆਈਂ ਹੈ। ਖੰਨਲੀ ਧੋਤੀ ਉਹ ਲੀਰ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਤੇਲੀ ਕੋਹਲੂ ਨੂੰ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਦਾ ਹੈ। ਐਸਾ ਕਰਨ ਤੇ ਇਸ ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਲੀਰ ਵਿੱਚ ਤੰਦ ਮੈਲ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਵ ਇਹ ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਲੀਰ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਰੱਤੀ ਹੋਈ ਮੈਲ ਨਾਲ ਲਿਬੜ-ਲਿਬੜ ਕੇ ਇਤਨੀ ਗੰਦੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਸਨੂੰ ਸੌ ਵਾਰੀ ਵੀ ਧੋਇਆ ਜਾਵੇ ਇਹ ਤਾਂ ਵੀ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਠੀਕ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਜਨਮ-ਜਨਮਾਂਤਰਾਂ ਤੋਂ ਕਮਾਏ ਗਏ ਪਾਪਾਂ ਦੀ ਮੈਲ ਨਾਲ ਕਾਲਾ ਸਿਆਹ ਹੋਇਆ ਪਿਆ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਉੱਪਰ ਜਮੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਇਹ ਮੈਲ ਦੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਜਿਤਨਾ ਵੀ ਯਤਨ ਕਰ ਲਏ ਇਹ ਮੈਲ ਨਹੀਂ ਧੁੱਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਰੀਰ ਦੀ ਗੰਦਗੀ ਨੂੰ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਸਾਫ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹੱਥਾਂ, ਪੈਰਾਂ, ਮੂੰਹ, ਸਿਰ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰੀਰ ਉੱਪਰ ਚਿਮੜੀ ਹੋਈ ਮੈਲ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਉੱਪਰ ਚਿੰਬੜੀ ਹੋਈ ਮੈਲ ਨੂੰ ਤਾਂ ਸਾਬੁਣ ਨਾਲ ਸਾਫ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰੰਤੂ ਕੋਈ ਐਸਾ ਸਾਬੁਣ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਮਨ ਦੀ ਮੈਲ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਸਕੇ। ਮਨ ਦੀ ਇਹ ਮੈਲ ਕੇਵਲ ਮਨ ਦੇ ਮਰਨ ਨਾਲ ਹੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਨ ਦੀ ਇਹ ਮੈਲ ਕੇਵਲ ਮਨ ਦੇ ਮਰਨ ਨਾਲ ਹੀ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਮਨ ਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਮਨ ਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ ਹੀ ਮਨਮਤਿ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦ ਮਨ ਦਾ ਅੰਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮਨੁੱਖ ਮਨਮਤਿ ਤੋਂ ਛੁੱਟਕਾਰਾ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਰਮਤਿ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਨ ਦਾ ਅੰਤ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਨ ਦਾ ਅੰਤ ਨਾਮ, ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ, ਨਾਮ ਦੀ ਕਮਾਈ, ਪੂਰਨ ਬੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਦੇ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਨ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਹਉਮੈ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਜੀਵਤ ਮਰਨ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਹਉਮੈ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਣਾ। ਹਉਮੈ ਦੀ ਮੌਤ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤੀ ਹੈ। ਜਦ ਮਨ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਮਨ ਦੀ ਮੈਲ ਸਦਾ-ਸਦਾ ਲਈ ਧੁੱਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ ਕੇਵਲ ਨਾਮ ਦਾ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਹੀ ਮਨ ਦੀ ਮੌਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਜਨਮ-ਮਰਣ ਦੇ ਬੰਧਨ ਤੋਂ ਛੁੱਟਕਾਰਾ ਦਿਵਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜਦ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਪਾਪਾਂ ਦੀ ਮੈਲ ਕਾਰਨ ਮਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਈ ਲੱਖ ਯਤਨ ਕਰ ਲਵੇ ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਨੂੰ ਨਿਰਮਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਨ ਉੱਪਰ ਪਾਪ ਕਰਮਾਂ ਦੀਆਂ ਚੜ੍ਹੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਅਨੰਤ ਬੇਅੰਤ ਪਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਲੱਖ ਯਤਨ ਕਰ ਲਵੇ ਨਹੀਂ ਲਾਹ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਨ ਉੱਪਰ ਚੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਇਸ ਮੈਲ ਦੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਗਿਆਨ ਜਾਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੀਆਂ ਹਨ। ਐਸਾ ਮਨੁੱਖ ਜਦ ਕਰਮ ਦੇ ਵਿਧਾਨ ਅਨੁਸਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪਾਪਾਂ ਕਾਰਨ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਦੁੱਖ ਹੀ ਦੁੱਖ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਐਸਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦ ਉਸ ਤੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੁੱਖਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਸਹਾਰਨੀ ਅਸੰਭਵ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਜਦ ਮਨੁੱਖ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਦੁੱਖ ਹੀ ਉਸ ਲਈ ਦਾਰੂ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੁੱਖ ਹੀ ਐਸੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਤਿ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦੇ ਦਰ ਦਾ ਰਾਹ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਦੁੱਖ ਨੂੰ ਦਾਰੂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ :-
“ਦੁਖੁ ਦਾਰੂ ਸੁਖੁ ਰੋਗੁ ਭਇਆ ਜਾ ਸੁਖੁ ਤਾਮਿ ਨ ਹੋਈ ॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਅੰਕ ੪੬੯)
ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਸ ਪੂਰਨ ਸਤਿ ਤੱਤ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਜਦ ਮਨੁੱਖ ਲੱਖ ਯਤਨ ਕਰਨ ਤੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਪਾਪਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਦੁੱਖ ਸਹਿਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸਤਿ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦੀ ਚਰਨ-ਸ਼ਰਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਦਾ ਦੁੱਖ ਹੀ ਉਸਦਾ ਦਾਰੂ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਜੇਕਰ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਇਹ ਸੋਝੀ ਪੈ ਜਾਵੇ ਕਿ ਉਸਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੇਵਲ ਉਸਦੇ ਆਪਣੇ ਕਰਮ ਹੀ ਹਨ ਤਾਂ ਉਸ ਉੱਪਰ ਕਿਰਪਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਸਤਿ ਦੀ ਕਰਨੀ ਨੂੰ ਅਪਨਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਸਤਿ ਦੀ ਕਰਨੀ ਕਰਦਾ-ਕਰਦਾ ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾਮ, ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ, ਨਾਮ ਦੀ ਕਮਾਈ ਅਤੇ ਪੂਰਨ ਬੰਦਗੀ ਦਾ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋ ਕੇ ਜਦ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਬੰਦਗੀ ਪੂਰਨ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਸਾਰੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਬੰਧਨ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸਦੇ ਸਾਰੇ ਪਾਪ ਕੱਟੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਤਿ ਦੀ ਕਰਨੀ ਉੱਪਰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜਿਗਿਆਸੂ ਜੋ ਸਿਮਰਨ ਅਭਿਆਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਹ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਨਾਮ ਅਭਿਆਸ ਤਾਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਪਰੰਤੂ ਸਾਡਾ ਮਨ ਨਹੀਂ ਟਿੱਕਦਾ ਹੈ। ਐਸੇ ਜਿਗਿਆਸੂ ਜਦ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸੰਸਕਾਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾੜੇ ਕਰਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਕੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮਾੜੇ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਚਿੱਤਰ ਗੁਪਤ ਬਹੁਤ ਮੈਲਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਐਸਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ, ਮੋਹ ਅਤੇ ਅਹੰਕਾਰ ਵੱਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮਾੜੇ ਕਰਮ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਚਿੱਤਰ ਗੁਪਤ ਮਲੀਨ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਪਾਪ ਕਰਮ ਕਰਕੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨ ਦੀ ਮੈਲ ਕਰਕੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੇ ਚਿੱਤਰ ਗੁਪਤ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛਲੇ ਜਨਮਾਂ ਦੇ ਪਾਪ ਕਰਮਾਂ ਕਰਕੇ ਬਣੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਐਸਾ ਕਰਨ ਤੇ ਸਾਡੇ ਸੰਸਕਾਰ ਪਵਿੱਤਰ ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਬੰਦਗੀ ਸੌਖੀ ਹੋ ਜਾਏਗੀ।
ਇਸ ਲਈ ਇਥੇ ਬਿਆਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜੁਗਤੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਚਿੱਤਰ ਗੁਪਤ ਉੱਪਰ ਉਕਰੇ ਹੋਏ ਪਿੱਛਲੇ ਜਨਮਾਂ ਦੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰੋ। ਤਦ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਚਿੱਤਰ ਗੁਪਤ ਨੂੰ ਬੀਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੂੜ੍ਹ ਕਰਨੀਆਂ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਕਰਕੇ ਬੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਸਕਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਸਕੋਗੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਕੂੜ੍ਹ ਕਰਮ ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ, ਮੋਹ ਅਤੇ ਅਹੰਕਾਰ ਦੇ ਵੱਸ ਆ ਕੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਜੁਗਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੋ ਕਿ ਬੜੀ ਸਾਦੀ ਅਤੇ ਆਸਾਨ ਹੈ :- ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਦੂਤ ਉੱਪਰ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰੋ। ਆਓ ਕਾਮ ਦੇ ਦੂਤ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਈਏ। ਭਲਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਜਦ ਤੁਸੀਂ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਲਈ ਬੈਠੋ ਤਾਂ ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਕਰੋ :
“ਹੇ ਸਤਿਗੁਰ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਜੀ, ਹੇ ਸਤਿ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ, ਹੇ ਦੀਨ ਦਿਆਲ, ਹੇ ਅਨਾਥ ਕੇ ਨਾਥ, ਹੇ ਜਗਤੇਸ਼ਵਰ, ਹੇ ਬ੍ਰਹਮੇਸ਼ਵਰ, ਹੇ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਾਨ ਜਗਤ ਪਿਤਾ, ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਚਰਨ ਸ਼ਰਨ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਕੂੜ੍ਹ ਕਰਮਾਂ (ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਇਸ ਜਨਮ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਪਿੱਛਲੇ ਜਨਮਾਂ ਦੇ ਕੂੜ੍ਹ ਕਰਮਾਂ) ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਆਪਣੇ ਸਿਰ-ਮੱਥੇ ਉੱਪਰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਬਚਨ ਲਈ ਤੇਰੇ ਪਾਵਨ ਚਰਨਾਂ ਉੱਪਰ ਆਪਣਾ ਮਸਤਕ ਰੱਖ ਕੇ ਅਰਦਾਸ ਜੋਦੜੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਮੇਰੇ ਜਾਣੇ-ਅਣਜਾਣੇ ਕਾਮ ਵੱਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਰੇ ਗੁਨਾਹ ਮੈਨੂੰ ਦਿਖਾ ਦੇ, ਅੱਜ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਗੁਨਾਹ ਕਬੂਲ ਕਰਨੇ ਹਨ ਜੀ ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਦਰ ਤੋਂ ਮੁਆਫ਼ੀ ਲਈ ਮਿੰਨਤ ਕਰਨੀ ਹੈ ਜੀ।”
ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਦੁਹਰਾਓ, ਤਦ ਤੱਕ ਦੁਹਰਾਓ ਜਦ ਤੱਕ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਹਿਰਦਾ ਨਿੰਮਰਤਾ, ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਤ ਵਿੱਚ ਭਿੱਜ ਜਾਏ ਅਤੇ ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਤੁਹਾਡੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਏ। ਇਤਨੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਉਪਰੰਤ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛਲੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਵੱਲ ਝਾਤੀ ਮਾਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇਸ ਜੀਵਨ ਦੇ ਕਰਮਾਂ ਦੀ ਪਰਖ-ਪੜ੍ਹਤਾਲ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਓ ਜੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਪਨ ਉੱਪਰ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰੋ। ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਹੋਸ਼ ਸੰਭਾਲਿਆ ਹੈ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਬਚਪਨ ਵੇਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸੋਚੋ ਕਿ ਆਪ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਰਮ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤੁਸੀਂ ਵੇਖੋਗੇ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਰੇ ਪਾਪ ਕਰਮ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡਾ ਧਿਆਨ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰ ਪਾਪਾਂ ਵੱਲ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਹ ਸਾਰੇ ਸੀਨ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅੱਗੇ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕਾਮ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਬੜੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੀ ਯੁਵਾ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੀ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਕਾਮ ਦੇ ਇਸ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਵਾਤਾਵਰਨ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਛੇਤੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਦ ਇਹ ਪਾਪ ਕਰਮ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਕੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣਗੇ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਏਗਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਤਨੇ ਹੀਣੇ ਕਰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਅਵਸਥਾ ਕਿਤਨੀ ਪਤਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਅਨੁਭਵ ਹੋਏਗਾ ਕਿ ਸਾਡਾ ਮਨ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਟਿੱਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਚਿੱਤਰ ਗੁਪਤ ਕਿਤਨਾ ਕੁ ਮੈਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਜਦ ਇਹ ਪਾਪ ਕਰਮ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਕੇ ਖਲੋ ਜਾਣ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਤੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਬੂਲ ਕਰੋ। ਜਦ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਨਾਹਾਂ ਨੂੰ ਕਬੂਲ ਕਰੋਗੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਨਿਕਲੇਗੀ ਕਿ ਹੇ ਸਤਿ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਸਾਨੂੰ ਬਖ਼ਸ਼ ਦੇ। ਹੇ ਸਤਿ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਅਸੀਂ ਮਹਾ ਪਾਪੀ ਹਾਂ, ਤੂੰ ਬਖ਼ਸ਼ਨਹਾਰਾ ਹੈ, ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਅਵਗੁਣ ਨਹੀਂ ਚਿਤਾਰਦਾ, ਤੂੰ ਬੇਅੰਤ ਦਿਆਲੂ ਹੈ, ਤੂੰ ਕਿਰਪਾ ਕਰ ਸਾਡੇ ਉੱਪਰ ਸਾਡੇ ਇਹ ਗੁਨਾਹ ਬਖ਼ਸ਼ ਦੇ। ਜਦ ਸਾਡੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਨਿਕਲੇਗੀ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਇਹ ਅਨੁਭਵ ਕਰਾਂਗੇ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਤਨੇ ਪਤਿਤ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਤਿ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਸਾਡੇ ਉੱਪਰ ਜ਼ਰੂਰ ਮਿਹਰਾਮਤ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਗੁਨਾਹ ਬਖ਼ਸ਼ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਦ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪਾਪਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਨਾਲ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਾਂਗੇ ਤਾਂ ਇਹ ਗੁਨਾਹ ਮੁਆਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਹਿਰਦੇ ਦਾ ਪਰਿਵਰਤਨ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਉਸ ਵੇਲੇ ਤੱਕ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੋ ਜਦ ਤੱਕ ਤੁਸੀਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਪਾਪਾਂ ਨੂੰ, ਜੋ ਜੋ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਕੇ ਮੁਆਫੀ ਨਹੀਂ ਮੰਗ ਲੈਂਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਦ ਤੁਹਾਡਾ ਹਿਰਦਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਾਪਾਂ ਨੂੰ ਬਖ਼ਸ਼ਾ ਕੇ ਹੌਲਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਮਨ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਫਿਰ ਡੱਟ ਕੇ ਸਿਮਰਨ ਕਰੋ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਫਿਰ ਇਸੇ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਓ ਅਤੇ ਕਾਮ ਵੱਸ ਕੀਤੇ ਆਪਣੇ ਕਰਮਾਂ ਉੱਪਰ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰੋ, ਆਪਣੇ ਗੁਨਾਹ ਕਬੂਲ ਕਰੋ ਅਤੇ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਦੇ ਜਾਵੋ। ਇਸ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕੁਝ ਘੰਟੇ ਲੱਗਣ। ਇਹ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਿਰਿਆ ਪੂਰੀ ਨਾ ਹੋ ਸਕੇ ਅਤੇ ਇਸ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਦਿਨ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨਾ ਪਵੇ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਕਿਰਿਆ ਰੋਜ਼ ਦੁਹਰਾਓ ਜਦ ਤੱਕ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨ ਹੋ ਜਾਵੇ ਕਿ ਹੁਣ ਤੁਹਾਡਾ ਹਿਰਦਾ ਕਾਮ ਵੱਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਰੇ ਪਾਪ ਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਉਪਰੰਤ ਇਹੋ ਹੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰੀਆ ਦੂਸਰੇ ਦੂਤਾਂ ਉੱਪਰ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰੋ। ਇੱਕ ਵੇਲੇ ਇੱਕ ਦੂਤ ਨੂੰ ਫੜੋ। ਅਗਲਾ ਦੂਤ ਲੋਭ ਨੂੰ ਫੜੋ ਅਤੇ ਉਸ ਦੂਤ ਉੱਪਰ ਆਪਣੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰਮ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰੋ। ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਇੱਕ ਪਰਮ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਸਤਰ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਅੱਗੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੂਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਨਹੀਂ ਚਲੇਗੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਦ ਤੁਹਾਡਾ ਹਿਰਦਾ ਲੋਭ ਦੇ ਦੂਤ ਤੋਂ ਹੌਲਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਮੋਹ ਦੇ ਦੂਤ ਨੂੰ ਫੜੋ, ਫਿਰ ਕ੍ਰੋਧ ਨੂੰ ਫੜੋ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਅਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਫੜੋ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਦੂਤ ਉੱਪਰ ਆਪਣੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰਮ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਗੁਨਾਹ ਕਬੂਲ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰਮ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਵਾਰ ਕਰੋ। ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪੂਰਨ ਸਤਿ ਤੱਤ ਨੂੰ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਕਰ ਲਵੋ ਕਿ ਸਤਿ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਨੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਦੀ, ਆਪਣੇ ਗੁਨਾਹ ਕਬੂਲ ਕਰਨ ਦੀ ਅਤੇ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣ ਦੀਆਂ ਪਰਮ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੇ ਅਸਤਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਦੇ ਕੇ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਰਗਾਹੀ ਅਸਤਰਾਂ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਉੱਪਰ ਲਿਖੀ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਚਿੱਤਰ ਗੁਪਤ ਬੜੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤੁਹਾਡੇ ਚਿੱਤਰਗੁਪਤ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਹੋਣ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਹੀ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤੇ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਵੀ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਵਿਧੀ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਹਿਰਦਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੂਤਾਂ ਦੇ ਭਾਰ ਤੋਂ ਹੌਲਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹੋ ਤਦ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵਾਚੋ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਾਣੇ-ਅਨਜਾਣੇ ਤੁਸੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਮਨ ਕਰਕੇ ਜਾਂ ਤਨ ਕਰਕੇ ਕੋਈ ਪਾਪ ਕਰਮ ਕਰ ਦਿਓ। ਜਦ ਐਸਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋਏ ਤਾਂ ਆਪਣਾ ਗੁਨਾਹ ਕਬੂਲ ਕਰੋ ਅਤੇ ਮੁਆਫੀ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਚਿੱਤਰ ਗੁਪਤ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਇਸ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਛੇਤੀ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਾਰਗਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਕੂੜ੍ਹ ਕਰਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਭਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਗੁਨਾਹ ਕਬੂਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅਤੇ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣ ਨਾਲ ਹਿਰਦੇ ਉੱਪਰ ਬੇਅੰਤ ਸੁੰਦਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪਰੰਤੂ ਭਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਐਸਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬੜੇ ਹੌਂਸਲੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਜਿਗਿਆਸੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵਿਫਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿਫਲਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੇਵਲ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਹਉਮੈ ਹੀ ਹੈ। ਐਸਾ ਕਰਨ ਲੱਗਿਆਂ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਹਉਮੈ ਆੜੇ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਐਸਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਪਰੰਤੂ ਜੋ ਜਿਗਿਆਸੂ ਹਿੰਮਤ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਗੁਨਾਹ ਭਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਕਬੂਲ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰਮ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਰਤਦੇ ਹਨ ਉਹ ਧੰਨ ਧੰਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚਿੱਤਰ ਗੁਪਤ ਕਬੂਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਗੁਨਾਹਾਂ ਤੋਂ ਤੱਤਕਾਲ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿੰਮਰਤਾ, ਪ੍ਰੀਤ, ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੂਹਾਨੀ ਸ਼ਿਖਰਾਂ ਉੱਪਰ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਐਸੇ ਜਿਗਿਆਸੂਆਂ ਦੀ ਸੁਰਤ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਚਲਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਨ ਟਿਕਾਅ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਵਧਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਪਲ ਦਾ ਬੋਧ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਵੋਗੇ ਜਦ ਵੀ ਕੋਈ ਮਾੜਾ ਵਿਚਾਰ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਪਲ ਦੇ ਬੋਧ ਦੀ ਪਰਮ ਸ਼ਕਤੀ ਐਸੇ ਕੂੜ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਉਥੇ ਹੀ ਰੋਕ ਦੇਵੇਗੀ। ਇਸ ਪਰਮ ਸਤਿ ਤੱਤ ਉੱਪਰ ਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਵਰਤੋ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮੇ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਤੁਹਾਡੀ ਰੂਹਾਨੀ ਯਾਤਰਾ ਤੇਜ਼ ਪੱਟੜੀ ਤੇ ਦੌੜ ਪਵੇਗੀ। ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਫਰਕ ਅਨੁਭਵ ਕਰੋਗੇ। ਤੁਹਾਡਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਅੰਦਰ ਬਦਲਾਵ ਨੂੰ ਵੇਖੇਗਾ। ਤੁਹਾਡਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤ ਮਿੱਤਰ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਚਰਿੱਤਰ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਆਈ ਤਬਦੀਲੀ ਤੋਂ ਚੰਗੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵੀ ਸ਼ੁੱਧ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਉੱਪਰ ਕਹੀ ਗਈ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬੰਦਗੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਮਹਤੱਵਪੂਰਨ ਅਰਦਾਸ ਹੈ ਜੋ ਆਪ ਦੇ ਚਿੱਤਰ-ਗੁਪਤ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਹਾਈ ਸਿੱਧ ਹੋਵੇਗੀ।
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ੧੦੦% ਸਤਿ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਉੱਪਰ ਸਮਰਪਣ ਕਰ ਦਿਓ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਭਰੋਸਾ, ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਤ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰੋ ਤਦ ਬੰਦਗੀ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਦ ਗੁਰੂ ਤੁਹਾਡੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਹਰ ਘਟਨਾ ਦਾ ਵਾਪਰਨਾ ਹੁਕਮ ਕਰਕੇ ਜਾਣੋ ਇਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਾ ਹੀ ਵਿਧਾਨ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਪਰਮ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬੰਦਗੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਚਿੱਤਰ ਗੁਪਤ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣ ਲਈ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਅਰਦਾਸ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ ਦੁਹਰਾਓ :
ਅਸੀਂ ਮਹਾ ਪਾਪੀ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਮਹਾ ਪਾਖੰਡੀ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਮਹਾ ਕਾਮੀ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਮਹਾ ਕ੍ਰੋਧੀ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਮਹਾ ਲੋਭੀ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਮਹਾ ਮੋਹੀ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਮਹਾ ਅਹੰਕਾਰੀ ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਨੀਚਾਂ ਕੇ ਨੀਚ ਅਤਿ ਦੇ ਨੀਚ ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਬੇਅੰਤ ਪਾਪੀ, ਗੁਨਹਗਾਰ ਅਤੇ ਲੂਣ ਹਰਾਮੀ ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਗੁਨਾਹ ਤੇ ਪਾਪ ਕਬੂਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਸਤਿ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਤੂੰ ਦਿਆਲ ਹੈਂ, ਬਖ਼ਸ਼ੰਦ ਹੈਂ, ਬਖ਼ਸ਼ਨਹਾਰ ਹੈਂ ਤੂੰ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਗੁਨਾਹ ਤੇ ਪਾਪ ਬਖਸ਼ ਦੇ ਅਸੀਂ ਪਲ-ਪਲ ਛਿਨ-ਛਿਨ ਭੁੱਲਣਹਾਰ ਹਾਂ ਤੂੰ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਸੁਮਤਿ ਦੇ, ਗੁਰਮਤਿ ਦੇ, ਨਾਮ ਦੇ, ਸੇਵਾ ਦੇ, ਬੰਦਗੀ ਦੇ, ਆਪਣੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਆਪ ਰੰਗ ਲੈ।
ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਕਈ-ਕਈ ਵਾਰ ਦੁਹਰਾਓ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਦਿਨ ਸਮੇਂ ਹੋਵੋ, ਕੰਮ ਤੇ ਹੋਵੋ, ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋਵੋ, ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਰੂਫ ਹੋਵੋ, ਖਾਣ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਜੋ ਮਰਜ਼ੀ ਕਰਦੇ ਹੋਵੋ ਸਿਰਫ਼ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਨਿਰੰਤਰ ਆਧਾਰ ਤੇ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਜੇਕਰ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨ ਦੌਰਾਨ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਮਾੜੇ ਵਿਚਾਰ ਆਉਣ ਨਾਲ ਵਿਘਨ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਦੁਹਰਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਪਰਮ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਰਦਾਸ ਹੈ ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮੇ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ ਤੁਹਾਡਾ ਹਿਰਦਾ ਫੁੱਲ ਵਰਗਾ ਹੌਲਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਮਨ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਮਨ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਟਿਕਿਆ ਰਹੇਗਾ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਰਸ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਨਾਮ ਸੁਰਤ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਜਪਾ ਜਾਪ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਤੁਹਾਡਾ ਹਿਰਦਾ ਧੰਨ ਧੰਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਸ ਪਉੜੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੰਨ ਧੰਨ ਸਤਿਗੁਰ ਅਵਤਾਰ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਜੀ ਇਸ ਪੂਰਨ ਸਤਿ ਤੱਤ ਤੱਥ ਨੂੰ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਕਰਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਮਾਇਆ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਵਿੱਚ ਭਟਕਦਾ ਹੋਇਆ ਮਨੁੱਖ ਮਹਾ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਮਤਿ ਮਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨ ਉੱਪਰ ਇਸ ਕਦੇ ਨਾ ਉਤਰਨ ਵਾਲੀ ਮੈਲ ਦੀਆਂ ਬੇਅੰਤ ਪਰਤਾਂ ਜੰਮ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਨ ਦੀ ਇਹ ਮੈਲ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਤੋਂ ਵਿਹੂਣਾ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਤਿ ਸਰੂਪ ਤੋਂ ਵਿੱਛੜਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਨਮ ਦਰ ਜਨਮ ਭਟਕਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁੱਖਾਂ ਕਲੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਘਿਰਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਨਾਮ, ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ, ਨਾਮ ਦੀ ਕਮਾਈ ਅਤੇ ਪੂਰਨ ਬੰਦਗੀ ਦਾ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮਨ ਦੀ ਮੈਲ ਧੋਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਨਾਮ, ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ, ਨਾਮ ਦੀ ਕਮਾਈ ਅਤੇ ਪੂਰਨ ਬੰਦਗੀ ਦਾ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਬੰਧਨਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਮਾਇਆ ਦੇ ਇਸ ਦਲਦਲ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਕੇ ਮੁਕਤੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਨਾਮ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਅਤੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਲਾਭ
ਆਓ ਨਾਮ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਅਤੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਲਾਭ ਸਮਝਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰੀਏ। ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਅਸ਼ਟਪਦੀ ਵਿੱਚ ਬੜੇ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਸੇਵਾ ਹੈ। ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਨੇ ਬੜੀ ਹੀ ਦਿਆਲਤਾ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਦੇ ਸੋਮੇ ਸ਼੍ਰੀ ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਬੜੇ ਹੀ ਸਿੱਧੇ-ਸਾਦੇ ਅਤੇ ਆਸਾਨ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਝਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਹੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਰਸਤਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਅਸੀਂ :-
* ਪੂਰਨ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
* ਅਟਲ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
* ਪਰਮ ਪੱਦਵੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
* ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
* ਪੂਰਨ ਤੱਤ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
* ਆਤਮ ਰਸ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
* ਪਰਮ ਜੋਤ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
* ਤ੍ਰਿਹੁ ਗੁਣ ਤੇ ਪਰੇ ਜਾ ਕੇ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਵਿੱਚ ਅਭੇਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
* ਉਸ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
* ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੇ ਚੱਕਰ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
* ਸਦੀਵੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
* ਇੱਕ ਸੰਤ ਹਿਰਦਾ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਲੇਖਾਂ ਦਾ ਮੰਤਵ ਇਸ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ ਨਾਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਰੂਹਾਨੀ ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਕੇਵਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲ ਹੀ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਦਾ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਪੱਧਰ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤੀ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਜੀਵਨ ਦੀ ਪੂਰਨ ਅਨੰਤ ਅਸੀਮ ਅਵਸਥਾ-ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਵਾਲਾ ਜੀਵਨ ਜਿਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ਰਾਮ ਦੀ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਦਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਜਨਮ-ਮਰਨ ਦੇ ਚੱਕਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਖੜ੍ਹਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ ਦਾ ਦੁੱਖ ਹੈ ”ਜਨਮ ਮਰਨ ਕਾ ਬੰਧਨ” ਜੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੁੱਖ ਹੈ।
ਕੇਵਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਸਰਵ ਸ਼੍ਰੇਸ਼ਠ ਪਰਮ ਆਨੰਦ ਦੀ ਅਵਸਥਾ – ਪਰਮ ਆਨੰਦ-ਸਤਿ ਚਿੱਤ ਆਨੰਦ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਤੇ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਕਰਮ ਕਰਦਿਆਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ :-
* ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ
* ਕੀਰਤਨ ਸੁਣਦਿਆਂ
* ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਜਾਂਦਿਆਂ
* ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਦਾਨ ਦਿੰਦਿਆਂ
* ਗਰੀਬਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦਿਆਂ, ਆਦਿ
ਇੱਥੇ ਸਾਰੇ ਧਾਰਮਿਕ ਬਿਰਤੀ ਦੇ ਕਾਰਜ ਕਰਨੇ ਕੋਈ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹੇ ਸਾਰੇ ਕਾਰਜ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲ ਜੋੜ ਲਈਏ ਤਾਂ ਰੂਹਾਨੀ ਨਤੀਜੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਮਾਨ ਹੋ ਜਾਣਗੇ।
“ਪ੍ਰਭ ਕਾ ਸਿਮਰਨ ਸਭ ਤੇ ਉੂਚਾ।।”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੨੬੩)
ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨਾ ਉਸ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਪਾਰ ਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਸੇਵਾ ਹੈ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ :-
* ਹੁਣ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਯੁੱਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਰਾਮ ਅਤੇ ਇਲਾਹੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਪੱਧਰ।
* ਇੱਛਾਵਾਂ, ਅਭਿਲਾਸ਼ਾਵਾਂ, ਖ਼ਾਹਿਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਪੰਜ ਚੋਰਾਂ : ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ, ਵਾਸਨਾ, ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਮੋਹ ਅਤੇ ਅਹੰਕਾਰ ਉੱਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ।
* ਉਸ ਪਰਮ ਜੋਤ (ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਜੋਤ) ਨਾਲ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਰੂਪੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਤਮਾ ਪ੍ਰਗਟਿਓ ਜੋਤ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
* ਨਿਰਵਾਣ – ਜੀਵਨ ਮੁਕਤੀ।
ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸੁਖਮਨੀ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਰੂਹਾਨੀ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇੰਨ੍ਹੀ ਛੇਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋਵਾਂਗੇ ਜਿੰਨ੍ਹੀ ਛੇਤੀ ਉਹ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸੁਖਮਨੀ ਦਾ ਮੂਲ ਸਿਧਾਂਤ ਹੈ ਇਸਦੇ ਰੂਹਾਨੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਦੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਚੱਲਣ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦੇਣਾ।
ਸੁਖਮਨੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਭਾਗ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਦੀ ਬੜੀ ਸਪੱਸ਼ਟਤਾ ਨਾਲ ਮਹਿਮਾ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬ੍ਰਹਮ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਡੀ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਅੱਗੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਸੇਵਾ ਹੋਵੇਗੀ। ਅਗਲੇ ਮੂਲ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਂਗੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੁਖਮਨੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਸਾਹਿਤਕ ਅਨੁਵਾਦ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਅੱਗੇ ਚਲੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਜੋ ਕੁਝ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਗਿਆਨ ਇੰਦਰੀਆਂ ਨਾਲ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ, ਅਸੀਂ ਸੰਗਤ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਾਂਗੇ। ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰੋ।
ਸਲੋਕ
“ਆਦਿ ਗੁਰਏ ਨਮਹ।।
ਜੁਗਾਦਿ ਗੁਰਏ ਨਮਹ।।
ਸਤਿਗੁਰਏ ਨਮਹ।।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰਦੇਵਏ ਨਮਹ।।੧।।”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੨੬੨)
ਇਸ ਬ੍ਰਹਮ ਸ਼ਬਦ-ਪਦ ਦਾ ਆਰੰਭ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਅੱਗੇ ਸ਼ੀਸ ਨਿਵਾ ਕੇ ਅਤੇ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਉਸਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਤੇ ਡੰਡਉਤ ਬੰਦਨਾ ਕਰਨੀ ਹੈ, ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਤੇ ਸਿਜਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।
“ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਤੂ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਾਨ ਅਧਾਰੈ ॥
ਨਮਸਕਾਰ ਡੰਡਉਤਿ ਬੰਦਨਾ ਅਨਿਕ ਬਾਰ ਜਾਉ ਬਾਰੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੮੨੦)
ਗਹਿਰੇ ਭਾਵ ਵਿੱਚ ਡੰਡਉਤ ਬੰਦਨਾ ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਰਪਣ ਕਰ ਦੇਣਾ, ਆਪਣਾ ਤਨ ਮਨ ਧਨ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਰਪਨ ਕਰ ਦੇਣਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਰੂਹਾਨੀ ਤੌਰ ਤੇ ਅੱਗੇ ਵੱਧਦੇ ਹਾਂ। ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਸੌਂਪ ਦੇਣ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਹਉਮੈ ਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਹਉਮੈ ਸਾਡਾ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜਾ ਅਤੇ ਵੱਡਾ ਦੁਸਮਣ ਹੈ। ਸਾਰੀ ਭਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਡੰਡਉਤ ਬੰਦਨਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਹਉਮੈ ਉੱਪਰ ਜਿੱਤ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਬਾਰ-ਬਾਰ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਸੰਗਤ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਡੰਡਉਤ ਬੰਦਨਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਮਨ ਦੀ ਮੈਲ ਧੁੱਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਸਮਰਪਣ ਪੂਰਨਤਾ ਵੱਲ ਵੱਧਦਾ ਹੈ। ਬਾਰ-ਬਾਰ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਸੰਗਤ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਡੰਡਉਤ ਬੰਦਨਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਹਿਰਦੇ ‘ਚ ਗਾਰੀਬੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਹਿਰਦਾ ਹਲੀਮੀ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਨਤਾ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡੰਡਉਤ ਬੰਦਨਾ ਸਾਡੇ ਲਈ ਪੁੰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਕੰਮ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
“ਕਰਿ ਡੰਡਉਤ ਪੁਨੁ ਵੱਡਾ ਹੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੧੩)
ਇੱਕ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਪੂਰਨ ਸਤਿ ਹੈ, ਬਾਕੀ ਸਭ ਨਾਸ਼ਵਾਨ ਹੈ, ਜੋ ਵੀ ਅਸੀਂ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਸਭ ਨਾਸ਼ਵਾਨ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਉਹ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਹੀ ਸਤਿ ਹੈ ਜੋ ਸਦਾ ਲਈ ਜੀਵਤ ਹੈ, ਉਹ ਨਾ ਹੀ ਜਨਮ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਮਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਰੰਭ ਤੋਂ ਹੀ ਸਤਿ ਹੈ, ਯੁੱਗਾਂ-ਯੁੱਗਾਂ ਤੱਕ ਸਤਿ ਹੀ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਯੁੱਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਤਿ ਹੀ ਰਹੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਨਮਸਕਾਰ ਅਤੇ ਡੰਡਉਤ ਬੰਦਨਾ ਉਸ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਨੂੰ ਕਰੋ, ਫਿਰ ਅਗਲਾ ਨਮਸਕਾਰ ਅਤੇ ਡੰਡਉਤ ਬੰਦਨਾ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨੂੰ ਕਰੋ, ਫਿਰ ਅਗਲਾ ਨਮਸਕਾਰ ਅਤੇ ਡੰਡਉਤ ਬੰਦਨਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਤੇ ਕਰੋ, ਫਿਰ ਅਗਲਾ ਨਮਸਕਾਰ ਅਤੇ ਡੰਡਉਤ ਬੰਦਨਾ ਸ੍ਰੀ ਦੱਸ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਤੇ ਕਰੋ, ਫਿਰ ਅਗਲਾ ਨਮਸਕਾਰ ਅਤੇ ਡੰਡਉਤ ਬੰਦਨਾ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੰਤਾਂ-ਭਗਤਾਂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਤੇ ਕਰੋ, ਫਿਰ ਅਗਲਾ ਨਮਸਕਾਰ ਅਤੇ ਡੰਡਉਤ ਬੰਦਨਾ ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਤੇ ਕਰੋ।
“ਸਿਮਰਉ ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਸੁਖੁ ਪਾਵਉ ॥
ਕਲਿ ਕਲੇਸ ਤਨ ਮਾਹਿ ਮਿਟਾਵਉ ॥
ਸਿਮਰਉ ਜਾਸੁ ਬਿਸੁੰਭਰ ਏਕੈ ॥
ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਅਗਨਤ ਅਨੇਕੈ ॥
ਬੇਦ ਪੁਰਾਨ ਸਿੰਮ੍ਰਿਤਿ ਸੁਧਾਖ੍ਹਰ ॥
ਕੀਨੇ ਰਾਮ ਨਾਮ ਇਕ ਆਖ੍ਹਰ ॥
ਕਿਨਕਾ ਏਕ ਜਿਸੁ ਜੀਅ ਬਸਾਵੈ ॥
ਤਾ ਕੀ ਮਹਿਮਾ ਗਨੀ ਨ ਆਵੈ ॥
ਕਾਂਖੀ ਏਕੈ ਦਰਸ ਤੁਹਾਰੋ ॥
ਨਾਨਕ ਉਨ ਸੰਗਿ ਮੋਹਿ ਉਧਾਰੋ ॥੧॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੨੬੨)
ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਸਾਡੇ ਲਈ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਸਦੀਵੀ ਅਤੇ ਆਂਤਰਿਕ ਆਨੰਦ ਲੈ ਕੇ ਆਵੇਗਾ। ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਕਲੇਸ਼ ਦੁੱਖ ਤੇ ਪਾਪ ਨੱਸ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਪੂਰਨ ਆਨੰਦ ਅਤੇ ਸਦੀਵੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੋ ਜਾਵਾਂਗੇ। ਸਾਰੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਪੁਸਤਕਾਂ – ਵੇਦ, ਪੁਰਾਨ, ਸਿਮਰਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦਾ ਆਧਾਰ ਕੇਵਲ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਨਾਮ ਹੀ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਨਾਮ ਹੀ ਸਤਿ ਹੈ, ਜੋ ਸਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਕਾਇਮ ਮੁਦਾਇਮ ਹੈ, ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹੈ, ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦਾ ਮੂਲ ਹੈ, ਜੋ ਕਾਲ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੈ, ਜੋ ਮਾਇਆ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੈ, ਜੋ ਅਨੰਤ ਹੈ, ਜੋ ਬੇਅੰਤ ਹੈ, ਜੋ ਅਗੰਮ ਅਗੋਚਰ ਹੈ।
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਿਆਂ ਜਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਣ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਵੇਦਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਿਆਂ ਜਾਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਣ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਸਤਿ ਕਰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਵੱਲ ਵੱਧਦੇ ਹਾਂ। ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਮਾਇਆ ਤੇ ਜਿੱਤ ਪਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੇਦ ਪੜ੍ਹਣਾ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਕੰਮ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਹੀ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਅਸੀਮ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ, ਕਲਯੁੱਗ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਗੀਤਾ ਅਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਵੇਦਾਂ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਨਾਲੋਂ ਸੌਖਾ ਹੈ।
ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੇ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨੂੰ ਕਲਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੇਵਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤੀ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ ਧਾਰਮਿਕ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਆਦਮੀ ਦੀ ਚੰਗੇ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਬਣਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਤਿ ਕਰਮ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਤਿ ਕਰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਤੋ ਬਿਰਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਲਈ ਦਰਗਾਹ ਦਾ ਰਸਤਾ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹੈ।
ਅਨੰਤ ਬ੍ਰਹਮ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਅਸਲ ਭੇਦ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਪੂਰਨ ਸੰਤ ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵੇਦ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੇ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਹਮਾ ਕੋਲ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਸੀ ? ਜੇਕਰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਸੀ ਤਦ ਉਸਨੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਜਾਂ ਗੀਤਾ ਵਰਗੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਲਿਖੀ ਹੋਣੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਣਾ ਸੀ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਬ੍ਰਹਮਾ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਬ੍ਰਹਮਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ, ਦੂਸਰੀਆਂ ਦੋ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਕੋਲ ਹਨ ਪਾਲਣਹਾਰਾ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵ ਸ਼ੰਕਰ (ਨਾਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲਾ)। ਪਰ ਇੱਕ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਨੁਸਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲੋਂ ਉੱਚਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੇ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਪਿੱਛਲੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਲੋਕ ਵੇਦਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਹੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਉਹ ਰਿਸ਼ੀ ਅਤੇ ਮੁਨੀ ਜਾਣੇ ਗਏ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਲੌਕਿਕ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ, ਪਰ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ? ਸ਼ਾਇਦ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਲਈ ਹੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਰਸਤੇ ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਸੁਮੇਰ ਪਰਬਤ ਤੇ ਜਾਣਾ ਪਿਆ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੁਨੀ ਸੁਖਦੇਵ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਇੱਕ ਰਿਸ਼ੀ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਰਾਜੇ ਜਨਕ ਕੋਲ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਜਾਣਾ ਪਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਸੀ।
ਵੇਦ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਗਏ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਣਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਕੰਮ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਉਂ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨੀ ਜਦ ਬੰਦਗੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਇੰਨ੍ਹੀ ਸੌਖੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਵੇਦਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸਤਿਜੁਗ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਸੀ ਪਰ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਤ੍ਰੇਤੇ ਅਤੇ ਦਵਾਪਰ ਵਿੱਚ ਘੱਟਦਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਲਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਮਲੀ ਤੌਰ ਤੇ ਕੋਈ ਹੋਂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਹੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਨੂੰ ਕਲਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਨਾਲ ਬਖਸ਼ਿਆ ਹੈ।
ਇੱਥੇ ਅਣਗਿਣਤ ਜੀਵ ਹਨ, ਜੋ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਮਹਾਤਮ ਦਾ ਪਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਕਰਕੇ ਉਸ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਰਿਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਸੇਵਾ ਦਾ ਫੱਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਕਾਲ ਪੁਰਖ ਆਪ ਹੈ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਅਪਾਰ ਹੈ, ਅਗੰਮ ਹੈ, ਅਨੰਤ ਅਤੇ ਬੇਅੰਤ ਹੈ। ਆਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਨਾਮ ਸਾਰੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਹੈ। ਇਹ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਆਦਿ ਜੁਗਾਦੀ ਨਾਮ ਹੈ, ਜੋ ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਆਪ ਹੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰਾ ਜਿੰਨ੍ਹਾ ਵੀ ਨਾਮ ਵਸਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਰੂਹ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਦਾ ਵਰਨਣ ਕਰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹੀ ਰੂਹ ਸੰਤ ਹਿਰਦਾ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਪਰ-ਅਪਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਰੂਹ ਪ੍ਰਗਟਿਓ ਜੋਤ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਪੂਰਨ ਸੰਤ, ਪੂਰਨ ਖ਼ਾਲਸਾ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅਜਿਹੀ ਰੂਹ ਦੀ ਸੰਗਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵਰਦਾਨ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਸੰਗਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹੀ ਰੂਹ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਵਿੱਚ ਸਮਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਸੱਚਖੰਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਪੂਰਨ ਸਤਿ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪੂਰਨ ਸਤਿ ਅਤੇ ਸਤਿ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਨਹੀਂ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਭਾਗਸ਼ਾਲੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਪੂਰਬਲੇ ਜਨਮਾਂ ਦੇ ਸੰਯੋਗ ਹਨ ਤਾਂ ਹੀ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹੀ ਸੰਗਤ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਸੋ ਸਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਇਸ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਸੰਗਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਨ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਰੂਹਾਨੀ ਟੀਚੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਜਨਮ-ਮਰਨ ਦੇ ਚੱਕਰ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
“ਸੁਖਮਨੀ ਸੁਖ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪ੍ਰਭ ਨਾਮੁ ॥
ਭਗਤ ਜਨਾ ਕੈ ਮਨਿ ਬਿਸ੍ਰਾਮ ॥ ਰਹਾਉ ॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੨੬੨)
ਸਦੀਵੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਆਨੰਦ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸਤਿਨਾਮ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਅਜਿਹੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਜੋ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ – ਪੂਰਨ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਪਰਮ ਜੋਤਿ, ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਾਮ ਪਹਿਲਾਂ ਚਿੱਤ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਫਿਰ ਸਾਡੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰੀਰ ਵਿੱਚ, ਅੰਗ-ਅੰਗ ਵਿੱਚ, ਰੋਮ-ਰੋਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
“ਗੁਰਮੁਖਿ ਰੋਮਿ ਰੋਮਿ ਹਰਿ ਧਿਆਵੈ ॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੯੪੧)
ਇਹ ਅਜਿਹੀ ਅਵਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਆਨੰਦ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਨਾਮ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਭਗਤਾਂ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਭਗਤਾਂ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਸਦਾ-ਸਦਾ ਲਈ ਵਿਸ਼ਰਾਮ (ਪੂਰਨ ਸ਼ਾਂਤੀ) ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਹਿਰਦਾ ਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ਰਾਮ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਸ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਆਪ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਹਿਰਦਾ ਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ਰਾਮ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਸ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਅਸੀਮ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਆਪ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰੂਹਾਂ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਵਰਨਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਉਸਦੇ ਭਗਤ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਪੂਰਨ ਸੰਤ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪ੍ਰਗਟਿਓ ਜੋਤਿ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਸਤਿਗੁਰੂ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪੂਰਨ ਖ਼ਾਲਸੇ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਨਾਮ-ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦਾ ਸੋਮਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸੰਗਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਮ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਅਸੀਮ ਰੂਹਾਨੀ ਸ਼ਕਤੀ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ।
“ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਗਰਭਿ ਨ ਬਸੈ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਦੂਖੁ ਜਮੁ ਨਸੈ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਕਾਲੁ ਪਰਹਰੈ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਦੁਸਮਨੁ ਟਰੈ ॥
ਪ੍ਰਭ ਸਿਮਰਤ ਕਛੁ ਬਿਘਨੁ ਨ ਲਾਗੈ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਅਨਦਿਨੁ ਜਾਗੈ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਭਉ ਨ ਬਿਆਪੈ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਦੁਖੁ ਨ ਸੰਤਾਪੈ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਾ ਸਿਮਰਨੁ ਸਾਧ ਕੈ ਸੰਗਿ ॥
ਸਰਬ ਨਿਧਾਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਰੰਗਿ ॥੨॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੨੬੨)
ਇਹ ਗੁਰ ਸ਼ਬਦ ਸਾਨੂੰ ਬੜੇ ਸਾਧਾਰਨ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਮਝੀ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਰੂਹਾਨੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੁੱਖ ਜਨਮ-ਮਰਨ ਦੇ ਚੱਕਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਟਕਣਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਅਗਿਆਤ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਜਨਮ-ਮਰਨ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਭਟਕਦੇ ਪਏ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿੰਨ੍ਹੀ ਵਾਰ ਜਨਮ-ਮਰਨ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘੇ ਹਾਂ, ਨਾ ਹੀ ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿੰਨ੍ਹਾ ਸਮਾਂ ਅਸੀਂ ਚੁਰਾਸੀ ਲੱਖ ਜੂਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭਟਕੇ ਹਾਂ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਹੀ ਅਜਿਹੀ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਅਸੀਮ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਜਨਮ-ਮਰਨ ਦੇ ਚੱਕਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਖੜ੍ਹਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਕੇਵਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਮੌਤ ਦੇ ਭੈ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਅਰਥਾਤ ਛੁਟਕਾਰਾ – ਜੀਵਨ ਮੁਕਤੀ ਕੇਵਲ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਭੈ ਮੌਤ ਦਾ ਭੈ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦਾ ਪੂਰਨ ਸਤਿ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਮੌਤ ਦਾ ਭੈ ਕੇਵਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲ ਦੂਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਸਾਨੂੰ ਨਿਰਭਉ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪਰਮ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਦੁਸ਼ਮਨਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੁਸ਼ਮਨ ਕਿਹੜੇ ਹਨ ? ਇਹ ਪੰਜ ਦੂਤ ਹਨ : ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ, ਮੋਹ ਅਤੇ ਅਹੰਕਾਰ। ਇਹ ਸਭ ਦੀਰਘ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਆਸਾ, ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ, ਮਨਸਾ, ਨਿੰਦਿਆ, ਚੁਗਲੀ, ਬਖ਼ੀਲੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗ ਹਨ। ਕੇਵਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਸਾਡੇ ਹਿਰਦੇ ਨੂੰ ਰੋਗ ਮੁਕਤ ਕਰਨ ਦਾ ਰੂਹਾਨੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਉਪਚਾਰਕ ਨੁਸਖ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗ, ਜੋ ਸਾਡੀ ਰੂਹ ਦੇ ਭਿਆਨਕ ਵੈਰੀ ਹਨ, ਸਾਡੇ ਅਤੇ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਰੀਪੂਰਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰੋਕ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਹਥਿਆਰ ਹੈ, ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੈਰੀਆਂ ਤੋਂ ਸਾਡੀ ਰੂਹ ਨੂੰ ਮੁਕਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਵੈਰੀ ਸਾਡੇ ਸੱਚਖੰਡ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਹਨ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹ ਦੀਆਂ ਰੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਸਾਡੇ ਮਨ ਨੂੰ ਚੇਤੰਨ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੁਸ਼ਮਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਬੁਰਾਈਆਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੁਸ਼ਮਨਾਂ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਤਦ ਅਸੀਂ ਹਰੇਕ ਸਮੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜਦੋਂ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ (ਸਾਡੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸ਼ਕਤੀ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਤਾਕਤ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੈ) ਚੁਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਸਾਨੂੰ ਦਿਨ ਪ੍ਰਤਿਦਿਨ ਦੀਆਂ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਭਉ ਰਹਿਤ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ, ਹੋਰਨਾਂ ਨਾਲ ਅਤੇ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਰੀਪੂਰਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਨਾਲ ਹੋਰ ਸੱਚੇ ਬਣਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਸਾਨੂੰ ਸੱਚ ਬੋਲਣ, ਸੱਚ ਵੇਖਣ ਅਤੇ ਸੱਚ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਸੱਚ ਬੋਲਣ ਅਤੇ ਸੱਚ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਡਰ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ। ਅਸੀਂ ਸੱਚ ਅਤੇ ਸੱਚ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਦੇ ਫ਼ਰਕ ਦੀ ਪਹਿਚਾਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੱਚ ਰਹਿਤ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।
ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚੋਂ ਸਾਰੇ ਪਾਪ ਕਲੇਸ਼ ਤੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਮਿਟਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਇੰਨ੍ਹੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਸੁੱਖ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ। ਅਸੀਂ ਹਰੇਕ ਚੀਜ਼ ਬਰਾਬਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ (ਏਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟ) ਨਾਲ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਪੂਰਨ, ਸ਼ੁੱਧ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਦੇ ਹਾਂ – ਸਤਿ-ਚਿੱਤ-ਆਨੰਦ। ਇਹ ਪਰਮ ਜੋਤਿ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਾਲ ਅਭੇਦ ਹੋਣ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਹੈ – ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਨਿਰਗੁਣ ਸਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਮਾ ਜਾਣ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਪੂਰਨ ਸੰਤ, ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਦੀ ਸੰਗਤ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਨਾਮ ਕੇਵਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰੂਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਲਿਪਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸੰਤ ਰੂਹਾਂ ਕੇਵਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਰੰਗੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਵਰਤਾਉਣਾ, ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਸਤਿ ਵਰਤਾਉਣਾ, ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ, ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਜੀਅ ਦਾਨ ਦੇ ਕੇ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਭਗਤੀ ਨਾਲ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਕਰਨਾ, ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤੀ ਦੇ ਮਾਰਗ ਤੇ ਪਾਉਣਾ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਸੇਵਾ ਹੈ। ਉਹ ਜੋ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਰੰਗੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀਆਂ ਅਸੀਸਾਂ- ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ (ਨਾਮ, ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ, ਨਾਮ ਦੀ ਕਮਾਈ, ਪੂਰਨ ਬੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸੇਵਾ – ਪਰਉਪਕਾਰ ਅਤੇ ਮਹਾ ਪਰਉਪਕਾਰ), ਮਨ ਦੀ ਪੂਰਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਅਸੀਮਿਤ ਰੂਹਾਨੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੇ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
“ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਨਉਨਿਧਿ।।
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਗਿਆਨੁ ਧਿਆਨੁ ਤਤੁ ਬੁਧਿ।।
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਜਪ ਤਪ ਪੂਜਾ।।
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਬਿਨਸੈ ਦੂਜਾ।।
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਤੀਰਥ ਇਸਨਾਨੀ।।
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਦਰਗਹ ਮਾਨੀ।।
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਹੋਇ ਸੁ ਭਲਾ।।
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਸੁਫਲ ਫਲਾ।।
ਸੇ ਸਿਮਰਹਿ ਜਿਨ ਆਪਿ ਸਿਮਰਾਏ।।
ਨਾਨਕ ਤਾ ਕੈ ਲਾਗਉ ਪਾਏ।।੩।।”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੨੬੨)
ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਹੀ ਸਾਰੇ ਰਿੱਧੀਆਂ-ਸਿੱਧੀਆਂ ਦੇ ਭਰਪੂਰ ਖ਼ਜ਼ਾਨਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦਾ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਸਾਧਨ ਹੈ। ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਵਿੱਚ ਰਿੱਧੀਆਂ-ਸਿੱਧੀਆਂ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਖਜ਼ਾਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਖਜ਼ਾਨੇ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਦੁਅਰਾ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਇਹ ਖਜ਼ਾਨੇ ਸਾਨੂੰ ਕਰਾਮਾਤਾਂ (ਜਨਤਕ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਕੰਮ) ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਰਾਮਾਤਾਂ ਦੁਰਭਾਗ ਵੱਸ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸੰਸਾਰਕ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਧਨ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਸਾਰਕ ਸੁੱਖ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਮਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਰੂਹਾਨੀ ਤਰੱਕੀ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰੁੱਕ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਵੀ ਮੁਕਤੀ ਪਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਰਹਾਂਗੇ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵੱਸ ਹੀ ਸਿੱਧਾਂ (ਜੋ ਕਿ ਰਿੱਧੀਆਂ-ਸਿੱਧੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਲਝੇ ਹੋਏ ਸਨ) ਦੀ ਮੁਕਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਧੰਨ ਧੰਨ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ ਨੂੰ ਸੁਮੇਰ ਪਰਬਤ ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਸਿੱਧ ਗੋਸ਼ਟ ਦੁਅਰਾ ਸਿੱਧਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਧੰਨ ਧੰਨ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦਾ ਇਹ ਅਗੰਮੀ ਉਪਦੇਸ਼ ਕੇਵਲ ਸਿੱਧਾਂ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਬਲਕੀ ਪੂਰੀ ਮਨੁੱਖ ਜਾਤੀ ਲਈ ਹੈ। ਰਿੱਧੀਆਂ-ਸਿੱਧੀਆਂ ਦੀਆਂ ਭਰਪੂਰ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਨੇ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਨੂੰ ਚਲਾਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਉਲਝ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਉਹ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਸਾਨੀ-ਸ਼ਰੀਕ ਬਣਨ ਦਾ ਪਾਪ ਖੱਟਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੂਹਾਨੀ ਤਰੱਕੀ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰੁੱਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਪਿਆਰੇ ਬੰਦਗੀ ਪੂਰਨ ਕਰ ਕੇ ਪਰਮ ਪੱਦ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਪੂਰਨ ਤੱਤ ਗਿਆਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਆਤਮ ਰਸ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਰਿੱਧੀਆਂ-ਸਿੱਧੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਚਮਤਕਾਰ ਸੰਗਤ ਦੀ ਭਲਾਈ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਪੂਰਨ ਹੁਕਮ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਰਿੱਧੀਆਂ-ਸਿੱਧੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਤਿ ਬਚਨ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤੱਤ ਗਿਆਨ ਦਾ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦ ਅਸੀਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੂੰ ਸੁਣਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅੰਦਰੋਂ ਹੀ ਅੰਦਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਅਸੀਮ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਦੇ ਸਤਿ ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੇ ਉਤਰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਸਾਨੂੰ ਸਾਡੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਰਨੀ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਤੇ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਨਿਸ਼ਚਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਹੋਰ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਦੀ ਅਰਾਧਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਤਰੀਕੇ ਅਤੇ ਸਾਧਨ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਆਮ ਇਨਸਾਨ ਲਈ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦੀ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਸੇਵਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਹੀ ਅਸੀਂ ਇਹ ਜਾਣ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤੱਥ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਵਰਗਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਕਿ ਉਹ ਹੀ ਸਾਰੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸਰਵ ਉੱਚ ਸੁਪਰੀਮ ਤਾਕਤ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਪ੍ਰਤੀ ਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਚਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅਸਲੀ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਅਸਲੀ ਤੀਰਥ ਅੰਦਰਲਾ ਤੀਰਥ ਹੈ। ਹਿਰਦਾ ਸਤਿ ਰੂਪ ਹੋ ਕੇ ਪੂਰਨ ਸਚਿਆਰੀ ਰਹਿਤ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਣਾ ਹੀ ਪੂਰਨ ਤੀਰਥ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਅਸੀਂ ਰੂਹਾਨੀ ਪੜ੍ਹਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰਦੇ ਹਾਂ, ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦ ਅਸੀਂ ਸਮਾਧੀ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਦੇ ਪੜ੍ਹਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੇ ਹਾਂ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਪੁਜੀ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਇਹ ਹਨ ਧਰਮ ਖੰਡ, ਗਿਆਨ ਖੰਡ, ਸਰਮ ਖੰਡ, ਕਰਮ ਖੰਡ ਅਤੇ ਸੱਚਖੰਡ। ਜਦ ਅਸੀਂ ਸਮਾਧੀ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਗੁਰੂ ਦਰਸ਼ਨ, ਸੱਚਖੰਡ ਦਰਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਬ੍ਰਹਮ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਇਹ ਅਸਲ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਹੈ। ਬਾਹਰਲੀ ਰਹਿਤ ਅਤੇ ਬਾਹਰਲੇ ਤੀਰਥ ਨਾਲ ਹਿਰਦਾ ਪੂਰਨ ਸਚਿਆਰੀ ਰਹਿਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਮਹਾਨ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਹੀ ਹਿਰਦੇ ਦੀ ਪੂਰਨ ਸਚਿਆਰੀ ਰਹਿਤ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਮਹਾਨ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਹੀ ਹਿਰਦਾ ਸਤਿ ਰੂਪ ਸੰਤ ਹਿਰਦਾ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਮਹਾਨ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਹੀ ਹਿਰਦਾ ਸਾਰੇ ਇਲਾਹੀ ਸਤਿ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਮਹਾਨ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਹੀ ਹਿਰਦਾ ਬੇਅੰਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਮਹਾਨ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਹੀ ਹਿਰਦਾ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀਆਂ ਬ੍ਰਹਮ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਮਹਾਨ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਹੀ ਅਸੀਂ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਗੁਰਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਕੀਆਂ ਲਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਜਦ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹੇ ਰੂਹਾਨੀ ਪੜ੍ਹਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਧੀ ਅਤੇ ਸੁੰਨ ਸਮਾਧੀ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਤਦ ਅਸੀਂ ਦਰਗਾਹ ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਸੇਵਾ ਲਈ ਪਛਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਸਤਿ ਸੰਤੋਖ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਪਰਿਸਥਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਜੋ ਸਾਡੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਵਾਪਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਇੱਛਾ, ਹੁਕਮ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਪਹਿਚਾਨਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਰਨ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਆਨੰਦ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਦਿਆਂ ਅਸੀਂ ਰੂਹਾਨੀ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।
“ਹੁਕਮੁ ਬੂਝਿ ਪਰਮ ਪਦੁ ਪਾਈ ॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੨੯੨)
ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਇੱਕ ਅਮੋਲਕ ਵਰਦਾਨ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਕੇਵਲ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀਆਂ ਰਹਿਮਤਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ – ਇਹ ਹੀ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਕੋਈ ਵੀ ਸੇਵਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਤੇ ਸ਼ੀਸ਼ ਝੁਕਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਰਹਿਮਤ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ।
“ਪ੍ਰਭ ਕਾ ਸਿਮਰਨੁ ਸਭ ਤੇ ਊਚਾ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਉਧਰੇ ਮੂਚਾ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਬੁਝੈ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਸੁਝੈ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਨਾਹੀ ਜਮ ਤ੍ਰਾਸਾ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਪੂਰਨ ਆਸਾ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਮਨ ਕੀ ਮਲੁ ਜਾਇ ॥
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮੁ ਰਿਦ ਮਾਹਿ ਸਮਾਇ ॥
ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਬਸਹਿ ਸਾਧ ਕੀ ਰਸਨਾ ॥
ਨਾਨਕ ਜਨ ਕਾ ਦਾਸਨਿ ਦਸਨਾ ॥੪॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੨੬੩)
ਇੱਥੇ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਰੀਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਰਮ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਸੇਵਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਹੀ ਹੋਰ ਧਰਮ-ਕਰਮ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਤੁੱਲ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਲਈ ਸਮਾਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ? ਜਦ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਅਤੇ ਸਰਵਉੱਤਮ ਆਨੰਦ, ਪੂਰਨ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਪਰਮ ਜੋਤ ਅਤੇ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਰਸ਼ਨ ਵਰਗੇ ਮਿੱਠੇ ਫੱਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਉੱਪਰ ਇਕਾਗਰਚਿੱਤ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ?
ਅਸੀਂ ਸੁਖਮਨੀ ਤੋਂ ਇਹ ਤੱਥ ਸਿੱਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕੇਵਲ ਸੁਖਮਨੀ ਪੜ੍ਹਣਾ ਹੀ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਸੇਵਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਦੀ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਸੇਵਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਇਹ ਆਖਣਾ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਸੁਖਮਨੀ ਪੜ੍ਹਣ ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਜੋ ਸੁਖਮਨੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਸੁਖਮਨੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੂਹਾਨੀ ਉੰਨਤੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਯੋਗ ਹੈ। ਇਥੇ ਇਹ ਆਖਣਾ ਵੀ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਜੋ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਸੁਖਮਨੀ ਪੜ੍ਹਣ ਦੀ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਸੁਖਮਨੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਹੀ ਗੁਰਮਤਿ ਹੈ, ਅਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਹੀ ਗੁਰਮਤਿ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਤੱਤ ਗਿਆਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰਨ ਭਗਤੀ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਉਹ ਲੋਕ ਜੋ ਇਸ ਗਿਆਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਉਹ ਸਦਾ-ਸਦਾ ਵਾਸਤੇ ਧਰਮ ਖੰਡ ਵਿੱਚ ਹੀ ਖੜ੍ਹ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਹੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਇਲਾਹੀ ਸ਼ਸ਼ਤਰ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੀ ਰੂਹ ਦੇ ਸਭ ਦੁਸ਼ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੈਰੀ ਸਾਡੇ ਅਤੇ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਖੜ੍ਹਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੈਰੀ ਗੰਭੀਰ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗ ਹਨ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ – ਪੰਜ ਦੂਤ, ਨਿੰਦਿਆ, ਚੁਗਲੀ, ਬਖੀਲੀ, ਆਸਾ, ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਅਤੇ ਮਨਸਾ।
ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇੱਛਾ, ਇਹ ਕੇਵਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲ ਹੀ ਦੂਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ। ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਹੀ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਸਤਿ ਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਮਾਇਆ ਵੱਲ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਸਾਡਾ ਅਜਿਹਾ ਦੁਸ਼ਮਨ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਸਭ ਤੋਂ ਔਖਾ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਦੀ ਅਸੀਮ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਚੇਤੰਨ ਰਹਿਣ ਲਈ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੰਭੀਰ ਮਾਨਸਿਕ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਚੇਤੰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅਸਤਿ ਕਰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।
ਇਹ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦਾ ਦੈਵੀ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਸ਼ਸ਼ਤਰ ਸਾਡੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਸਾਰੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੇ ਡਰ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਹੀ ਕੇਵਲ ਅਜਿਹਾ ਸ਼ਸ਼ਤਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਮੌਤ ਉੱਪਰ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜਨਮ-ਮਰਨ ਦੇ ਚੱਕਰ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਕੇਵਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤੌਰ ਤੇ ਸਾਫ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਪੂਰਬਲੇ ਜਨਮਾਂ ਦੇ ਅਸਤਿ ਕਰਮਾਂ ਦੀ ਮੈਲ ਨਾਲ ਢੱਕਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਮਨ ਪੂਰਬਲੇ ਜਨਮਾਂ ਦੀ ਧੂੜ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੈ। ਇਹੋ ਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਉੱਪਰ ਇਕਾਗਰਚਿੱਤ ਹੋਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਫਿਰ ਵੀ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਰਹੀਏ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਨਾ ਛੱਡੀਏ ਤਾਂ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਮਨ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮੈਲ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਸਾਡਾ ਮਨ ਸਥਿਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਨਾਮ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਲਿਪਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਨਾਮ ਆਖਿਰ ਸਾਡੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਇੱਥੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਸੰਤ ਹਿਰਦਾ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਨੱਤਮਸਤਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਨ ਉੱਪਰ ਜਿੱਤ ਪਾ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਨਿੰਮਰਤਾ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿੰਮਰਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਖਰਾਂ ਤੇ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਕੋਟ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਦੀ ਧੂੜ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੀਸ਼ ਝੁਕਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਨਿੰਮਰਤਾ ਕੇਵਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਨਿੰਮਰਤਾ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਦਰਗਾਹ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਹੈ।
“ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਸੇ ਧਨਵੰਤੇ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਸੇ ਪਤਿਵੰਤੇ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਸੇ ਜਨ ਪਰਵਾਨ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਸੇ ਪੁਰਖ ਪ੍ਰਧਾਨ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਸਿ ਬੇਮੁਹਤਾਜੇ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਸਿ ਸਰਬ ਕੇ ਰਾਜੇ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਸੇ ਸੁਖਵਾਸੀ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਸਦਾ ਅਬਿਨਾਸੀ ॥
ਸਿਮਰਨ ਤੇ ਲਾਗੇ ਜਿਨ ਆਪਿ ਦਇਆਲਾ ॥
ਨਾਨਕ ਜਨ ਕੀ ਮੰਗੈ ਰਵਾਲਾ ॥੫॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੨੬੩)
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਨਾਮ – ਸਤਿਨਾਮੁ ਹੈ। ਜਦ ਅਸੀਂ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਅਸੀਮ ਖ਼ਜ਼ਾਨਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਜਦ ਅਸੀਂ ਇਹ ਅਮੋਲਕ ਹੀਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਇਹ ਸਾਡੇ ਮਨ ਅਤੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਵੱਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਦ ਅਸੀਂ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਦਰਗਾਹ ਵਿੱਚ ਮਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
ਸੰਤ ਸਤਿਗੁਰੂ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਜੋ ਇਸ ਅਮੋਲਕ ਹੀਰੇ ਨਾਮ ਦਾ ਦਾਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸਾਰੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਰੂਹ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਖਜ਼ਾਨੇ ਤੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਸ਼ੈਅ ਉੱਪਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੂਹ ਮਾਨਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਆਦਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਪੂਰੀ ਕਰ ਲੈਂਦੀਆ ਹਨ ਅਤੇ ਦਰਗਾਹ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਪੂਰਵਕ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਉੱਚੀ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਵਾਲੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕੋਈ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਭ ਕੁਝ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਰਮ ਪੱਦਵੀ ਪਾ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਸਾਰੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਰਾਜਾ ਬਣ ਗਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ੧੪ ਲੋਕ ਪਰਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰਾਜੇ।
ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਜੋ ਵੀ ਵਾਪਰਨਾ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦੁਆਰਾ ਸਤਿਕਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮਰਦੀਆਂ। ਉਹ ਅਨੰਤ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਅਨੰਤ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਹਰੇਕ ਚੀਜ਼ ਉੱਪਰ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਲੀਨ ਹੋਏ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਦੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਉੱਚ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਨਾਮ, ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ, ਨਾਮ ਦੀ ਕਮਾਈ, ਪੂਰਨ ਬੰਦਗੀ ਨੂੰ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਖੇਡ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਸਦਾ ਹੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦੀ ਚਰਨ ਧੂੜ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਸਾਡੇ ਉੱਪਰ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰੇਗਾ। ਨਾਮ, ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ, ਨਾਮ ਦੀ ਕਮਾਈ, ਪੂਰਨ ਬੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਵੀ ਗੁਰਕ੍ਰਿਪਾ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁਰਕ੍ਰਿਪਾ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਅਨਾਦਿ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
“ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਸੇ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਤਿਨ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰੀ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਸੇ ਮੁਖ ਸੁਹਾਵੇ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਤਿਨ ਸੂਖਿ ਬਿਹਾਵੈ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਤਿਨ ਆਤਮੁ ਜੀਤਾ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਤਿਨ ਨਿਰਮਲ ਰੀਤਾ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਤਿਨ ਅਨਦ ਘਨੇਰੇ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਬਸਹਿ ਹਰਿ ਨੇਰੇ ॥
ਸੰਤ ਕ੍ਰਿਪਾ ਤੇ ਅਨਦਿਨੁ ਜਾਗਿ ॥
ਨਾਨਕ ਸਿਮਰਨੁ ਪੂਰੈ ਭਾਗਿ ॥੬॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ )
ਇਸ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਅਨਾਦਿ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਹਿਰਦਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ, ਬੇਅੰਤ, ਪੂਰਨ ਸਚਿਆਰਾ, ਸਤਿ ਰੂਪ, ਸਤਿ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਸਾਡੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਸਤਿ ਗੁਣ ਭਰ ਦੇਵੇਗਾ, ਸਾਨੂੰ ਨਿਸਵਾਰਥੀ ਬਣਾ ਕੇ ਦੂਜਿਆਂ ਲਈ ਬਲਿਦਾਨ ਦੇਣ ਦੇ ਕਾਬਿਲ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗਾ। ਗਰੀਬਾਂ ਅਤੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀ ਮਦਦ, ਦੂਸਰਿਆਂ ਦਾ ਭਲਾ ਕਰਨਾ, ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੇ ਚੰਗੇ ਜੀਵਨ ਲਈ ਸੋਚਣਾ ਅਤੇ ਕੇਵਲ ਆਪਣੇ ਲਈ ਨਾ ਜੀਉਣਾ, ਦੂਸਰਿਆਂ ਨੂੰ ਉੱਪਰ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਜੀਉਣ ਦੇ ਸਤਿ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਜੀਵਨ ਭਰਪੂਰ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ ਗੁਣ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਰਥ ਪੂਰਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜ਼ਰਾ ਕਲਪਨਾ ਕਰੋ ਜੇਕਰ ਹਰ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਬਣ ਜਾਵੇ ਕੀ ਇਹ ਸਤਿ ਦਾ ਯੁੱਗ – ਸਤਿਯੁੱਗ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ?
ਇਹ ਸੰਤ ਹਿਰਦੇ ਦੀਆਂ ਅਤਿ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦਰਗਾਹ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਸਤਿਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਦਰਗਾਹ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹੀ ਚਮਕਦਾ ਅਤੇ ਜਗਮਗਾਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹੀ ਅਨਾਦਿ ਆਰਾਮ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਦਸ਼ਾ ਮਾਣਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਮਨ ਉੱਪਰ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸ਼ੁੱਧ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ, ਸੱਚੀ ਅਤੇ ਮਾਨਯੋਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਸਦਾ ਹੀ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਅਨਾਦਿ ਆਨੰਦ, ਕਦੇ ਨਾ ਖਤਮ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਆਨੰਦ, ਸਤਿ ਚਿੱਤ ਆਨੰਦ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਵਿੱਚ ਅਭੇਦ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਹਰ ਪਲ ਆਪਣੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂੰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਰੂਹ ਵਰਗੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਉੱਪਰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ? ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਸੰਤ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਹੀ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਰੂਹਾਨੀ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਕੇਵਲ ਪੂਰਨ ਸੰਤ ਸਤਿਗੁਰੂ, ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਗਟਿਓ ਜੋਤਿ, ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਨਾਲ ਅਭੇਦ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਿੱਕ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਅਨਾਦਿ ਖੇਡ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਖੇਡ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਖੇਡ ਨੂੰ ਤਦ ਹੀ ਖੇਡ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਿਸਮਤ ਵਾਲੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀ ਰੂਹ ਜੋ ਪੂਰਨ ਸੰਤ ਹੈ, ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਅਸੀਸਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਪੂਰਨ ਸੰਤ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਨਾਮ ਦਾ ਅਨਾਦਿ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਅਨਾਦਿ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਰਾਹ ਤੇ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸੱਚਖੰਡ ਅਤੇ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਵਿੱਚ ਅਭੇਦ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਸਾਨੂੰ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਦੇ ਕੇ ਸੰਤ ਹਿਰਦਾ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
“ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਕਾਰਜ ਪੂਰੇ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਕਬਹੁ ਨ ਝੂਰੇ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਹਰਿ ਗੁਨ ਬਾਨੀ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਸਹਜਿ ਸਮਾਨੀ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਨਿਹਚਲ ਆਸਨੁ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਕਮਲ ਬਿਗਾਸਨੁ ॥
ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਅਨਹਦ ਝੁਨਕਾਰ ॥
ਸੁਖੁ ਪ੍ਰਭ ਸਿਮਰਨ ਕਾ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਰ ॥
ਸਿਮਰਹਿ ਸੇ ਜਨ ਜਿਨ ਕਉ ਪ੍ਰਭ ਮਇਆ ॥
ਨਾਨਕ ਤਿਨ ਜਨ ਸਰਨੀ ਪਇਆ ॥੭॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਅੰਕ ੨੬੩)
ਉਹ ਰੂਹ ਅਤੇ ਮਨ ਜੋ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਅਭੇਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸੰਸਾਰਕ ਇੱਛਾਵਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਪੂਰਨ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਸਤਿ ਸੰਤੋਖ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ। ਕੋਈ ਵੀ ਸੰਸਾਰਕ ਆਰਾਮ ਉਸ ਨੂੰ ਭਰਮਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਉਸ ਲਈ ਇਸ ਕਾਰਨ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੇ ਸਾਰੇ ਕਰਮ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਮਨ ਅਤੇ ਆਤਮਾ ਪੂਰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਉੱਚ ਰੂਹਾਨੀ ਅਵਸਥਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੂਹ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਅਵਸਥਾ ਕੇਵਲ ਸੱਚਖੰਡ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਵਿਅਕਤੀ ਪੂਰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਸੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸੱਚ ਬੋਲਦਾ ਹੈ, ਸੱਚ ਨੂੰ ਸੁਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੇਵਲ ਸੱਚ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੀ ਰੂਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਉਸਤੱਤ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਸੰਗਤ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਰੂਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹੀ ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਰੂਹ ਨੂੰ ਵਿਚਲਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਜਦ ਕਿ ਉਹ ਸਦਾ ਅਨਾਦਿ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਆਨੰਦ ਵਾਲੀ ਦਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਹਿਰਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਕਮਲ ਦੇ ਫੁੱਲ ਵਾਂਗ ਖਿੜਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਸ਼ਰੀਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਅਨਾਦਿ ਸੰਗੀਤਕ ਲਹਿਰਾਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਕਦੀ ਨਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਅਨਾਦਿ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰਸ਼ਾਰ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੇਵਲ ਉਹ ਲੋਕ ਜੋ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ; ਇਸ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਅਨਾਦਿ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਖੇਡ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਬੜੇ ਭਾਗਾਂ ਵਾਲੇ ਹੋਵਾਂਗੇ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕੀਏ ਜੋ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲ ਬਖ਼ਸ਼ੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨੱਤਮਸਤਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪੂਰਨ ਨਿੰਮਰਤਾ ਹੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਹੈ।
“ਹਰਿ ਸਿਮਰਨੁ ਕਰਿ ਭਗਤ ਪ੍ਰਗਟਾਏ ॥
ਹਰਿ ਸਿਮਰਨਿ ਲਗਿ ਬੇਦ ਉਪਾਏ ॥
ਹਰਿ ਸਿਮਰਨਿ ਭਏ ਸਿਧ ਜਤੀ ਦਾਤੇ ॥
ਹਰਿ ਸਿਮਰਨਿ ਨੀਚ ਚਹੁ ਕੁੰਟ ਜਾਤੇ ॥
ਹਰਿ ਸਿਮਰਨਿ ਧਾਰੀ ਸਭ ਧਰਨਾ ॥
ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਹਰਿ ਕਾਰਨ ਕਰਨਾ ॥
ਹਰਿ ਸਿਮਰਨਿ ਕੀਓ ਸਗਲ ਅਕਾਰਾ ॥
ਹਰਿ ਸਿਮਰਨ ਮਹਿ ਆਪਿ ਨਿਰੰਕਾਰਾ ॥
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਜਿਸੁ ਆਪਿ ਬੁਝਾਇਆ ॥
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਸਿਮਰਨੁ ਤਿਨਿ ਪਾਇਆ ॥੮॥੧॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੨੬੩)
ਸਾਰੇ ਹੀ ਸੰਤਾਂ ਅਤੇ ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਦੇ ਇਸ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਤਦ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕੀਆਂ; ਜਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾਮ, ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ, ਨਾਮ ਦੀ ਕਮਾਈ, ਪੂਰਨ ਬੰਦਗੀ ਦਾ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਅਨਾਦਿ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਾਰਾ ਹੀ ਜੀਵਨ ਲਗਾਤਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਭਾਇਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਇਹ ਰੂਹਾਂ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਤੌਰ ਤੇ ਇੰਨ੍ਹੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਿੱਕ ਹੋ ਗਈਆਂ।
ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਈ ਰੂਹਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਦੱਸ ਗੁਰੂ ਅਵਤਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦਰਜ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹਨ, ਸੰਤ ਕਬੀਰ ਜੀ, ਭਗਤ ਰਵੀਦਾਸ ਜੀ, ਭਗਤ ਨਾਮਦੇਵ ਜੀ, ਭਗਤ ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ ਜੀ, ਭਗਤ ਪੀਪਾ ਜੀ, ਭਗਤ ਸੈਣ ਨਾਈ ਜੀ, ਭਗਤ ਬੇਣੀ ਜੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਰਮ ਪੱਦਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਬਣੇ, ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਪ੍ਰਗਟਿਓ ਜੋਤ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦਸਮ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਜੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹਨ : ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਅਤਰ ਸਿੰਘ ਜੀ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਜੋ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਿਤਾ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦੀ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹਨ, ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਅੱਜ ਵੀ ਇਸ ਧਰਤੀ ਤੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਰੂਹਾਨੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਅਗਵਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਨ, ਉਹ ਸੰਗਤ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੂਹਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਹੀ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਚਲਦਾ ਹੈ। :-
“ਹਰਿ ਜੁਗੁ ਜੁਗੁ ਭਗਤ ਉਪਾਇਆ ਪੈਜ ਰਖਦਾ ਆਇਆ ਰਾਮ ਰਾਜੇ ॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੪੫੧)
ਇਹ ਅਨਾਦਿ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਈਆਂ ਰਿਸ਼ੀਆਂ ਮੁਨੀਆਂ ਨੇ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਦੀ ਪੱਦਵੀ ਪਾਈ ਅਤੇ ਕਈ ਧਾਰਮਿਕ ਪੁਸਤਕਾਂ ਲਿਖੀਆਂ – ਵੇਦ ਅਤੇ ਪੁਰਾਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ। ਕੇਵਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਹੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਿੱਧ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ – ਜੋ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਦੀ ਬਹੁਤ ਉੱਚੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਜਿਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੇਵਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਹੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜਤੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ – ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੰਜ ਦੂਤਾਂ ਤੇ ਕਾਬੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਉੱਪਰ ਜੀਵਨ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਦੀ ਉੱਚੀ ਦਸ਼ਾ ਨੂੰ ਪਾ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਰਨ ਸੰਤ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ, ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਸਾਡੇ ਜੀਵਾਂ ਲਈ ਇਸ ਅਨਾਦਿ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਕੇ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਅਨਾਦਿ ਮੰਤਵ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਸਰਵ ਵਿਆਪਕ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਹੜਾ ਵੀ ਇਸ ਅਨਾਦਿ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਉਹ ਇਸ ਭੇਦ ਨੂੰ ਪਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਚੇ ਨਾਲ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਦ ਪਰਮਾਤਮਾ ਸਾਡੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹਰ ਪਲ ਲਗਾਤਾਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਅਨਾਦਿ ਸੱਚ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਦੁਬਾਰਾ ਸਾਫ਼ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਗੁਰਮੁਖਿ, ਪੂਰਨ ਸੰਤ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਰਸਤੇ ਤੇ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਇਹ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਨਾਲ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਫਿਰ ਇਸ ਤੋਂ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੀ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਖੇਡ ਹੈ। ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਬੜੀ ਨਿੰਮਰਤਾ ਨਾਲ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਬੜੇ ਹੀ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖੋ ਅਤੇ ਸਹੀ ਫੈਸਲਾ ਕਰੋ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਯਤਨ ਇਸ ਅਨਾਦਿ ਰਸਤੇ ਵਾਸਤੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਸੇਵਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਰੂਹਾਨੀ ਮੰਤਵ ਅਤੇ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਨੂੰ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਹੇ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਲਗਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣਾ ਯਤਨ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਵਧਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਢਾਈ ਘੰਟੇ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਦਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਤੁਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਨ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਦਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ ਤਦ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਜਾਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਮਾਂ ਵਧਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਨਾਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਤਦ ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬੜੇ ਭਾਗਸ਼ਾਲੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਾਂ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਸਾਨੂੰ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਨਾਮ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਈ, ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਕੇਵਲ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਨਾਮ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਅਨਾਦਿ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਨਾਮ ਸਾਨੂੰ ਸਰਵ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਨਾਮ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਰੂਹਾਨੀ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤਦ ਅਸੀਂ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਮਹਾਨ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਇਹ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਜਿਸ ਦਾ ਉੱਪਰ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਲਈ ਇਹ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸੋਮਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਤੇ ਨਿਸ਼ਚਾ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਸਾਨੂੰ ਅਨਾਦਿ ਰਸਤੇ ਵੱਲ ਅੱਗੇ ਵੱਧਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਹੀ ਕੇਵਲ ਅਜਿਹਾ ਅਨਾਦਿ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਸਾਨੂੰ ਪੂਰਨ ਖ਼ਾਲਸਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
“ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਜਨ ਭਏ ਖਾਲਸੇ ਪ੍ਰੇਮ ਭਗਤਿ ਜਿਹ ਜਾਨੀ ॥੪॥੩॥”
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੬੫੫)
“ਪੂਰਨ ਜੋਤ ਜਗੈ ਘਟ ਮੈ ਤਬ ਖਾਲਸ ਤਾਹਿ ਨਖਾਲਸ ਜਾਨੈ ॥”
(ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ)
ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਪੂਰਨ ਜੋਤ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਨਾਮ ਅਤੇ ਫਿਰ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਨਾਲ ਹੀ ਜਗਮਗਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨਾਮ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦੀ ਨਾਮ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਸੱਚਖੰਡ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।